بررسی رابطه حمایت اجتماعی، تاب‌آوری و سلامت روانی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های شهر ایلام

مقدمه: سلامت روان به عنوان یکی از دو رکن سلامتی، لازمه یک زندگی مفید، مؤثر ورضایت بخش فردی است.وسلامت روان افراد یک جامعه، خصوصاَ اقشار موثر وسازنده آن، لازمه پویایی، بالندگی واعتلای آن جامعه است. نقش برجسته ومنحصر به فرد دانشجویان به عنوان مدیران وسازندگان آینده‌ی هرجامعه، ضرورت تأمین سلامت روانی آنها ونیز شناسایی وحذف عوامل منفی مؤثربر سلامت روانی آنها راضروری می‌نماید . هدف از این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی، تاب‌آوری و سلامت روانی انجام شد. مواد و روش ها :جامعه آماری این پژوهش را 1233 دانشجوی شاهد و ایثارگر دانشگاههای شهر ایلام( کاردانی 338 نفر؛41.27 درصد و کارشناسی895 نفر، 58.72 درصد) تشکیل می‌دهد. به همین منظور با بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان 297 نفر( کاردانی 82 نفر و کارشناسی 215 نفر) به روش تصادفی ساده انتخاب، و با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلیر، 1979، تاب‌آوری و حمایت اجتماعی فیلیپس مورد سنجش قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌های بدست آمده علاوه بر شاخص‌های توصیفی از آزمون‌های استنباطی تحلیل واریانس یکراهه، آزمون تی‌، و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که بین حمایت اجتماعی با سلامت روان(0.333)، حمایت اجتماعی با تاب‌آوری(0.331) و تاب آوری با سلامت روان(0.323) همبستگی معنی داری وجود دار؛ که به ترتیب حمایت اجتماعی سایر افراد مهم زندگی(0.67)، حمایت اجتماعی خانواده(0.56)، حمایت اجتماعی دوستان(0.42) بیشترین ارتباط را با سلامت روان دارند. در مدل رگرسیون گام به گام، حمایت اجتماعی 0.114و حمایت اجتماعی و تاب آوری 0.164 از واریانس سلامت روان را پیش بینی می‌کنند. در مدل معادلات ساختاری نیز تاثیر مستقیم حمایت بر روی سلامت 41.0 ،تاثیر غیر مستقیم حمایت بر روی سلامت 0.42 و تاثیر مستقیم تاب‌آوری بر سلامت 0.15 می‌باشد. مدل برگرفته از رویکردهای نظریه‌ها نیز برازش مطلوبی از داده‌های به دست آمده ارائه می‌دهد(نیکویی برازش)(0.98)، نیکویی برازش تعدیل شده(0.96)شاخص‌های نرم شده برازندگی(0.97)معیار اندازه‌گیری متوسط باقیمانده‌ها(0.10) متوسط باقیمانده‌های استاندارد شده(0.098) . بحث و نتیجه گیری: حمایت اجتماعی یکی از قوی‌ترین پیش بین کننده‌‌‌های سلامت روانی می‌باشد، به‌صورتی که هر چه شبکه حمایت اجتماعی فرد بهتر و گسترده‌تر باشد، میزان سلامت روانی نیز بیشتر می‌باشد.حمایت اجتماعی با واکسینه کردن فرد علیه تجربه کردن فشارزاها قبل از اینکه رخ دهند، فشار روانی را کاهش می‌دهد. تاب‌آوری نیز به واسطه کاهش هیجان‌های منفی و افزایش سلامت روان رضایت بیشتر از زندگی را در پی دارد و به عنوان منبعی برای تسهیل غلبه بر مصائب، مشکلات، مقاومت در برابر استرس و از بین بردن اثرات روانی آنها تعریف شده است. یافته‌های این پژوهش همگام با دیگر پژوهش‌ها گویای این هستند که افراد دارای تاب‌آوری بالا، در شرایط استرس‌زا و موقعیت‌های ناگوار، سلامت روانشناختی خود را حفظ می‌نمایند و دارای سازگاری روانشناختی هستند.